Wyjaśnię, dlaczego smażone i nierzadko wysoko przetworzone jedzenie jest dla nas szkodliwe. Przypuszczam, że takie hasła są Ci dobrze znane, ale co tak naprawdę smażone jedzenie robi z naszym organizmem?
Dlaczego szkodliwość smażonej żywności jest istotnym problemem?
Smażenie w głębokim tłuszczu jest powszechną metodą gotowania stosowaną na całym świecie. Jest ona często stosowana przez restauracje i sieci fast food jako szybki i tani sposób przygotowywania żywności.
Popularne smażone potrawy to kawałki kurczaka, kotlety z mięsa wołowego lub wieprzowego, ryby, frytki, czy też pałeczki serowe. Niekiedy ludzie odgrzewają na tłuszczu również takie potrawy jak ziemniaki, ryż, warzywa.
Dlaczego smażone potrawy są tak smaczne?
Wiele osób lubi smak smażonych potraw. Tłuszcz jest nośnikiem smaku. Jest świetnym rozpuszczalnikiem dla wielu związków, które silnie pobudzają nasz zmysł smaku. Dlatego jego obecność sprawia, że tłuste i smażone potrawy są tak smaczne. Jednak te pokarmy są zazwyczaj wysokokaloryczne i zawierają tłuszcze trans, więc spożywanie ich w dużych ilościach może mieć negatywny wpływ na zdrowie.
Czy smażone jedzenie jest kaloryczne?
Smażenie w głębokim tłuszczu sprawia, że jedzenie wchłania tłuszcze na których smażymy co znacznie podnosi kaloryczność posiłku. Na przykład, jeden pieczony ziemniak (100 gramów) zawiera 97 kalorii w tym 0,2 grama tłuszczu. Natomiast taka sama ilość (100 gramów) usmażonych frytek zawiera już 298 kalorii w tym 14 gramów tłuszczu. Inny przykład, 100-gramowy filet z pieczonego dorsza zawiera 112 kalorii i 1,5 grama tłuszczu, podczas gdy ta sama ilość ryby poddanej smażeniu w głębokim tłuszczu zawiera 205 kalorii i 11 gramów tłuszczu.
Poza tym tak naprawdę trudno oszacować jak dużą ilość tłuszczu wchłonęła nasza potrawa podczas smażenia. Kalorie, które zawiera wchłonięty tłuszcz są niejako „ukryte”, a jeśli posiłek który spożywamy nie zawiera też odpowiedniej ilości błonnika (co jest częste w przypadku dań fastfood) wcale nie gwarantuje nam, że będziemy długi czas syci.
Co dzieje się z tłuszczem podczas smażenia?
Smażone jedzenie ma zazwyczaj wysoką zawartość tłuszczów trans. Tłuszcze trans powstają, gdy tłuszcze nienasycone przechodzą proces zwany uwodornieniem (utwardzeniem). Producenci żywności często utwardzają tłuszcze przy użyciu wysokiego ciśnienia i wodoru, aby zwiększyć ich trwałość i stabilność. Jednak ten sam proces występuje również, gdy oleje są podgrzewane do bardzo wysokich temperatur podczas smażenia. W ten sposób obróbka termiczna zmienia strukturę chemiczną tłuszczów, czyniąc je mniej odżywczymi, w dodatku układ pokarmowy jest bardziej obciążony wchłanianiem takich zmodyfikowanych tłuszczów.
Jak smażone jedzenie wpływa na nasze zdrowie?
Spożywanie utwardzonych tłuszczów ma wpływ na powstawanie zaburzeń gospodarki tłuszczowej, układu hormonalnego, układu nerwowo-mięśniowego. Tłuszcze trans i ich pochodne (np. wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne) powstające w wysokiej temperaturze podczas smażenia mają działanie rakotwórcze.
Podsumowanie
Podsumowując, smażenie w głębokim tłuszczu czyni jedzenie bardziej kalorycznym. Tłuszcz podczas smażenia modyfikuje swoją strukturę chemiczną przez co staje się szkodliwy dla organizmu. Począwszy od niestrawności, przez wysoki cholesterol, cukrzycę, może zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwory. Z tego powodu smażenie w głębokim tłuszczu nie jest zalecaną metodą obróbki termicznej żywności. Zamiast tego poleca się np. gotowanie na parze, pieczenie i duszenie.