Witamina D jest rozpuszczalną w tłuszczach witaminą, która odgrywa wiele krytycznych ról w twoim organizmie.
Ten składnik odżywczy jest szczególnie ważny dla zdrowia układu odpornościowego, przez co wiele osób zastanawia się, czy uzupełnianie witaminy D może pomóc w zmniejszeniu ryzyka zarażenia się nowym koronawirusem, który powoduje COVID-19.
Chociaż obecnie nie ma lekarstwa na COVID-19, środki zapobiegawcze, takie jak fizyczny dystans i właściwa higiena, mogą uchronić Cię przed zarażeniem wirusem.
Ponadto, niektóre badania wykazują, że posiadanie zdrowego poziomu witaminy D może pomóc w utrzymaniu zdrowego układu odpornościowego i może chronić przed chorobami układu oddechowego w ogóle.
Ostatnie badanie wykazało, że pacjenci hospitalizowani z COVID-19, którzy mieli wystarczający poziom witaminy D mieli zmniejszone ryzyko niekorzystnych wyników i śmierci (1)
Ten artykuł wyjaśnia, jak witamina D wpływa na zdrowie immunologiczne i jak uzupełnianie tego składnika może pomóc w ochronie przed chorobami układu oddechowego.
Jak witamina D wpływa na zdrowie immunologiczne?
Witamina D jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania Twojego układu odpornościowego – który jest pierwszą linią obrony Twojego organizmu przed infekcjami i chorobami.
Witamina ta odgrywa krytyczną rolę w promowaniu odpowiedzi immunologicznej. Ma właściwości zarówno przeciwzapalne, jak i immunoregulacyjne, i jest kluczowa dla aktywacji mechanizmów obronnych układu odpornościowego (2).
Witamina D jest znana z tego, że wzmacnia funkcję komórek odpornościowych, w tym komórek T i makrofagów, które chronią Twój organizm przed patogenami (3).
W rzeczywistości witamina ta jest tak ważna dla funkcji odpornościowych, że niskie poziomy witaminy D zostały powiązane ze zwiększoną podatnością na infekcje, choroby i zaburzenia związane z odpornością (4).
Na przykład niski poziom witaminy D wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób układu oddechowego, w tym gruźlicy, astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), a także wirusowych i bakteryjnych infekcji dróg oddechowych (5, 6, 7, 8).
Co więcej, niedobór witaminy D został powiązany z obniżoną funkcją płuc, co może wpływać na zdolność organizmu do zwalczania infekcji dróg oddechowych (9, 10).
Witamina D ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania układu odpornościowego. Niedobór tego składnika może osłabić odpowiedź immunologiczną i zwiększyć ryzyko infekcji i chorób.
Czy przyjmowanie witaminy D może chronić przed COVID-19?
Obecnie nie ma leku ani leczenia dla COVID-19, a w niewielu badaniach badano wpływ suplementów witaminy D lub jej niedoboru na ryzyko zarażenia się nowym koronawirusem, SARS-CoV-2.
Jednak w jednym z ostatnich badań ustalono, że poziom 25-hydroksywitaminy D we krwi wynoszący co najmniej 30 ng/ml wydawał się pomagać w zmniejszeniu prawdopodobieństwa wystąpienia niekorzystnych wyników klinicznych i zgonu u hospitalizowanych pacjentów z COVID-19.
Przeanalizowano dane szpitalne 235 pacjentów z COVID-19.
U pacjentów starszych niż 40 lat, ci którzy mieli odpowiedni poziom witaminy D byli o 51,5% mniej narażeni na niekorzystne wyniki, w tym utratę przytomności, niedotlenienie i śmierć, w porównaniu z pacjentami z niedoborem witaminy D. (1).
Mimo to, inne badania wykazały, że niedobór witaminy D może zaszkodzić funkcji immunologicznej i zwiększyć ryzyko rozwoju chorób układu oddechowego (11).
Dodatkowo, niektóre badania wskazują, że suplementy witaminy D mogą wzmacniać odpowiedź immunologiczną i ogólnie chronić przed infekcjami układu oddechowego.
Niedawny przegląd, który obejmował 11 321 osób z 14 krajów, wykazał, że suplementacja witaminą D zmniejszyła ryzyko ostrych infekcji oddechowych (ARI) zarówno u osób, które miały niedobór, jak i odpowiedni poziom witaminy D.
Ogólnie rzecz biorąc, badanie wykazało, że suplementacja witaminą D zmniejszyła ryzyko wystąpienia co najmniej jednego ARI o 12%. Efekt ochronny był najsilniejszy u osób z niskim poziomem witaminy D (12).
Ponadto w przeglądzie stwierdzono, że suplementy witaminy D były najbardziej skuteczne w ochronie przed ARI, gdy były przyjmowane codziennie lub co tydzień w małych dawkach, a mniej skuteczne, gdy były przyjmowane w większych, szeroko rozłożonych dawkach (13).
Wykazano również, że suplementy witaminy D zmniejszają śmiertelność u starszych dorosłych, którzy są najbardziej narażeni na rozwój chorób układu oddechowego, takich jak COVID-19 (14).
Co więcej, wiadomo, że niedobór witaminy D wzmacnia proces znany jako „burza cytokinowa” (15).
Cytokiny to białka, które są integralną częścią układu odpornościowego. Mogą mieć zarówno prozapalne, jak i przeciwzapalne działanie i odgrywają ważne role, pomagając chronić przed infekcjami i chorobami (16, 17).
Jednak cytokiny mogą również w pewnych okolicznościach wywoływać uszkodzenia tkanek.
Burza cytokinowa odnosi się do niekontrolowanego uwalniania cytokin prozapalnych, które ma miejsce w odpowiedzi na infekcję lub inne czynniki. To rozregulowane i nadmierne uwalnianie cytokin prowadzi do poważnego uszkodzenia tkanek i zwiększa progresję i ciężkość choroby (18).
W rzeczywistości jest to główna przyczyna niewydolności wielonarządowej i zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ARDS), a także ważny czynnik progresji i ciężkości COVID-19 (18).
Na przykład wykazano, że pacjenci z ciężkimi przypadkami COVID-19 uwalniają duże ilości cytokin, szczególnie interleukiny-1 (IL-1) i interleukiny-6 (IL-6) (19).
Niedobór witaminy D został powiązany z obniżoną funkcją immunologiczną i może wzmacniać burzę cytokinową.
W związku z tym badacze postulują, że niedobór witaminy D może zwiększyć ryzyko ciężkich powikłań COVID-19, jak również, że suplementacja witaminą D może zmniejszyć powikłania związane z burzą cytokinową i niekontrolowanym stanem zapalnym u osób z COVID-19 (20, 21).
Obecnie w wielu badaniach klinicznych badane są efekty suplementacji witaminą D (w dawkach do 200 000 IU) u osób z COVID-19 (20, 22).
Chociaż badania w tym zakresie trwają, ważne jest, aby zrozumieć, że przyjmowanie samej suplementowanej witaminy D nie może uchronić Cię przed rozwojem COVID-19.
Jednakże, niedobór witaminy D może zwiększyć Twoją podatność na ogólne infekcje i choroby poprzez uszkodzenie funkcji immunologicznych.
Jest to szczególnie niepokojące, biorąc pod uwagę, że wiele osób ma niedobór witaminy D, zwłaszcza osoby starsze, które są najbardziej narażone na rozwój poważnych powikłań związanych z COVID-19 (23).
Z tych powodów dobrze jest zlecić swojemu lekarzowi rodzinnemu badanie poziomu witaminy D, aby ustalić, czy mamy niedobór tego ważnego składnika odżywczego. Jest to szczególnie ważne w miesiącach zimowych.
W zależności od poziomu we krwi, suplementacja 1,000-4,000 IU witaminy D dziennie jest zazwyczaj wystarczająca dla większości ludzi. Jednak osoby z niskim poziomem witaminy D we krwi będą często wymagały znacznie większych dawek, aby zwiększyć jej poziom do optymalnego zakresu (24).
Choć zalecenia dotyczące tego, co stanowi optymalny poziom witaminy D różnią się, większość ekspertów zgadza się, że optymalny poziom witaminy D mieści się w przedziale 30-60 ng/mL (75-150 nmol/L) (25, 26).
Chociaż badania trwają, dowody na to, że suplementy witaminy D zmniejszają ryzyko rozwoju COVID-19 są nadal ograniczone. Posiadanie zdrowego poziomu witaminy D może poprawić zdrowie immunologiczne i może być pomocne u osób z COVID-19.
Podsumowanie
Witamina D odgrywa wiele ważnych ról w Twoim organizmie, w tym wspiera zdrowie Twojego układu odpornościowego.
Badania naukowe sugerują, że uzupełnianie witaminy D może chronić przed infekcjami dróg oddechowych, zwłaszcza u osób z niedoborem tej witaminy.
Ostatnie badania wskazują, że wystarczający poziom witaminy D może pomóc osobom z COVID-19 uniknąć niekorzystnych skutków.
Nadal jednak nie wiemy, czy przyjmowanie suplementów witaminy D zmniejsza ryzyko rozwoju COVID-19 w wyniku kontaktu z koronawirusem.