Kawa jest ulubionym napojem porannym dla wielu osób, podczas gdy inni z różnych powodów decydują się go nie pić.
Dla niektórych wysoka zawartość kofeiny – 95 mg w jednej porcji – może powodować nerwowość i pobudzenie, znane również jako „dreszcze”. Dla innych kawa może powodować problemy trawienne i bóle głowy.
Wielu po prostu nie przepada za gorzkim smakiem lub znudziła im się ich codzienna poranna filiżanka kawy.
Oto 9 pysznych alternatyw dla kawy, które możesz wypróbować.
1. Kawa z cykorii
Podobnie jak ziarna kawy, korzeń cykorii można uprażyć, zmielić i zaparzyć, tworząc pyszny gorący napój. Smakuje bardzo podobnie do kawy, ale nie zawiera kofeiny.
Jest również bogatym źródłem inuliny. Ten rozpuszczalny błonnik może wspomagać trawienie i utrzymywać zdrową florę jelitową, promując wzrost korzystnych bakterii – zwłaszcza Bifidobacteria i Lactobacilli.
Dodatkowo, może stymulować wątrobę do produkcji większej ilości żółci, co może być korzystne dla trawienia tłuszczów.
Korzeń cykorii można znaleźć w formie już zmielonej i uprażonej, więc jest łatwy do przygotowania. Po prostu zaparzaj go jak zwykłe ziarna kawy – w ekspresie przelewowym, kafetierce typu French press lub w ekspresie do kawy.
Użyj 2 łyżek zmielonych ziaren na każde 6 uncji (180 ml) wody, lub dostosuj tę proporcję do swoich preferencji.
Należy unikać korzenia cykorii w przypadku ciąży lub karmienia piersią, ponieważ brakuje badań dotyczących jego bezpieczeństwa w tych okolicznościach.
2. Matcha
Matcha to rodzaj zielonej herbaty, w której liście rośliny Camellia sinensis są parzone, suszone i mielone na drobny proszek.
W przeciwieństwie do zielonej herbaty parzonej, spożywasz cały liść. Z tego powodu otrzymujesz źródło przeciwutleniaczy o znacznie większym stężeniu, zwłaszcza epigallokatechiny galusanu (EGCG).
Wiele z proponowanych korzyści płynących z picia matchy przypisuje się właśnie EGCG. Badania sugerują, że regularne spożywanie zielonej herbaty może zmniejszać ryzyko wysokiego ciśnienia krwi. Te badania używały ekstraktów z zielonej herbaty, ale zawartość katechin była podobna do ilości znajdującej się w filiżance matchy.
Zielona herbata była również kojarzona z redukcją wagi i tkanki tłuszczowej, a także niższym ryzykiem wystąpienia cukrzycy typu 2.
3. Złote mleko
Złote mleko to bogata, bezkofeinowa alternatywa dla kawy.
Ten ciepły napój zawiera orzeźwiające przyprawy, takie jak imbir, cynamon, kurkuma i pieprz czarny. Inne często dodawane składniki to kardamon, wanilia i miód.
Oprócz nadania napojowi pięknego złocistego koloru, kurkuma może mieć silne właściwości przeciwzapalne dzięki potężnemu związkowi chemicznemu, jakim jest kurkumina.
Co więcej, pieprz czarny zwiększa zdolność organizmu do wchłaniania kurkuminy, podobnie jak tłuszcz. Dlatego warto rozważyć użycie pełnego mleka zamiast odtłuszczonego do tego napoju.
4. Woda z cytryną
Zmiana porannego napoju nie musi być skomplikowana. Woda z cytryną to świetny sposób na rozpoczęcie dnia.
Jest bezkaloryczna, nie zawiera kofeiny i dostarcza obfitą dawkę witaminy C.
Jako antyoksydant, witamina C odgrywa rolę w układzie odpornościowym i chroni skórę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Jest niezbędna do produkcji kolagenu, białka, które stanowi podstawową strukturę skóry, ścięgien i więzadeł.
Już jedna szklanka wody z cytryną – przygotowana przez dodanie soku z połowy cytryny (1 łyżka stołowa lub 15 ml) do 1 filiżanki (237 ml) zimnej wody – dostarcza 10% dziennej referencyjnej wartości spożycia witaminy C.
Możesz również dodać inne owoce i zioła, aby uzyskać różnorodne smaki – ogórki, miętę, arbuz i bazylie są niektórymi popularnymi opcjami.
4. Yerba mate
Yerba mate to naturalnie kofeinowa herbata ziołowa wykonana z suszonych liści południowoamerykańskiego drzewa ostrokrzewu, Ilex paraguriensis.
Jeśli szukasz zamiennika dla kawy, ale nie chcesz rezygnować z porannej kofeiny, yerba mate jest dobrym wyborem.
Jedna filiżanka (237 ml) zawiera około 78-80 mg kofeiny, co jest podobne do zawartości kofeiny w przeciętnej filiżance kawy.
Yerba mate jest również bogata w korzystne związki roślinne, które działają jako przeciwutleniacze. W rzeczywistości, niektóre badania sugerują, że może mieć podobne ilości przeciwutleniaczy jak zielona herbata.
Dodatkowo, zawiera kilka minerałów i witamin, w tym ryboflawinę, tiaminę, fosfor, żelazo, wapń oraz witaminy C i B6.
Ma charakterystyczny smak, który można opisać jako gorzki lub dymny. W tradycyjnej metodzie yerba mate jest przygotowywana w naczyniu z ostrokrzewu i pita za pomocą metalowej słomki, dodając wodę w miarę picia.
5. Herbata chai
Herbata chai to rodzaj herbaty czarnej mieszanej z mocnymi ziołami i przyprawami.
Chociaż zawiera mniej kofeiny (48 mg) niż kawa, badania sugerują, że herbata czarna nadal może poprawiać czujność umysłową.
Herbaty czarna i zielona są obie produkowane z rośliny Camellia sinensis, ale herbata czarna przechodzi proces fermentacji, który zmienia jej skład chemiczny. Oba rodzaje wydają się mieć silne właściwości przeciwutleniające.
Chociaż konieczne są dalsze badania, niektóre obserwacyjne badania sugerują, że umiarkowane spożywanie herbaty czarnej (poniżej 4 filiżanek dziennie) może wiązać się z mniejszym ryzykiem chorób serca.
Oprócz potencjalnych korzyści zdrowotnych, herbata chai ma intensywny smak i przyjemny aromat.
5. Herbata rooibos
Herbata rooibos, nazywana także czerwoną herbatą, to napój bezkofeinowy pochodzący z Afryki Południowej.
W odróżnieniu od kawy i innych herbat, rooibos zawiera niewielkie ilości antyoksydantów tanninowych, co może być korzystne, ale również wpływać na absorpcję żelaza.
Mimo niskiej zawartości tanin, rooibos dostarcza znaczną ilość innych antyoksydantów.
Rooibos ma dłuższy czas parzenia niż większość herbat i nadmiar parzenia nie powoduje gorzkiego smaku. Zamiast tego, rooibos ma delikatny, lekko słodki, owocowy smak.
6. Ocet jabłkowy
Ocet jabłkowy (ACV) jest produkowany poprzez fermentację rozgniecionych jabłek za pomocą drożdży i bakterii.
Ten proces powoduje powstanie związku o nazwie kwas octowy, który może mieć korzystny wpływ na wrażliwość na insulinę i poziom cukru we krwi, zgodnie z niektórymi badaniami.
Na przykład, w jednym badaniu z 2019 roku na pacjentach z cukrzycą typu 2, uczestnicy zostali losowo przydzieleni do grupy placebo lub spożywania octu jabłkowego (20 ml/dzień, co odpowiada 1,35 łyżce stołowej) przez 8 tygodni.
Osoby przyjmujące ocet jabłkowy miały istotnie niższy poziom cukru we krwi na czczo oraz zwiększoną wrażliwość na insulinę.
Choć nie ma jeszcze wielu dowodów, ocet jabłkowy może również zwiększać uczucie sytości po posiłkach i wspomagać umiarkowaną utratę wagi.
Podstawowy napój z ocet jabłkowego obejmuje 1–2 łyżki surowego lub niefiltrowanego octu jabłkowego, 1 filiżankę (237 ml) zimnej wody i opcjonalnie 1–2 łyżki miodu lub innego preferowanego słodzika.
Nie pij ocetu jabłkowego bez wcześniejszego rozcieńczenia. Ocet jabłkowy zawiera 4–6% kwasu octowego, który może podrażniać jamę ustną i gardło. Może również uszkadzać szkliwo zębów przy regularnym stosowaniu, dlatego zaleca się płukanie ust wodą przed i po spożyciu octu jabłkowego.
7. Kombucha
Kombucha jest produkowana poprzez fermentację herbaty czarnej za pomocą bakterii, drożdży i cukru.
Proces fermentacji prowadzi do powstania symbiotycznej kolonii bakterii i drożdży, często określanej jako SCOBY.
Po fermentacji kombucha zawiera probiotyki, kwas octowy i przeciwutleniacze, które mogą mieć korzystne działanie na zdrowie.
Badania na zwierzętach i w probówkach sugerują, że kombucha może wzmocnić układ odpornościowy, poprawić poziom cholesterolu i poziom glukozy we krwi u osób z cukrzycą. Jednak rzekome korzyści zdrowotne dla ludzi są głównie oparte na doniesieniach anegdotycznych.
Ogólnie rzecz biorąc, kombucha nie jest uważana za szkodliwą dla zdrowych osób. Wskazuje się jednak na potencjalne ryzyko związane z jej kwasowością, która może wpływać na trawienie, oraz z metalowymi pojemnikami, w których jest przechowywana. Osoby z istniejącymi wcześniej schorzeniami powinny unikać spożywania kombuchy.
Podsumowanie
Chociaż kawa ma wiele korzyści zdrowotnych, niekoniecznie musi być odpowiednia dla każdego.
Jednak istnieje wiele innych opcji. Wiele z nich ma nawet korzyści, których nie oferuje kawa, takie jak zioła i przyprawy bogate w przeciwutleniacze, probiotyki i kwas octowy.
Jeśli szukasz zdrowej alternatywy dla kawy, warto spróbować napojów z tej listy.